|
Psikoterapi ile aşağıda açıklanan ruhsal
durumların değiştirilmesine
çalışılmaktadır.
a) Bilişsel çarpıtmalar
Depresyonlu kişilerin kendine,
çevresine, genel olarak yaşamına ve
geleceğine ilişkin olumsuz
değerlendirmeleri bulunmaktadır. Bu
değerlendirmeler davranışçı-bilişsel
kuram tarafından keyfi çıkarım, seçici
soyutlama, aşırı genelleme, abartma ve
küçümseme olarak adlandırılan bilişsel
çarpıtmalar nedeniyle ortaya
çıkmaktadır. Bu düşünce yapısı hem
depresyona yatkınlık yaratmakta hem de
depresyon sırasında etkin
olabilmektedir.
Örnekler:
“ben hiçbir zaman iyileşmeyeceğim”
“ben yetersizim, kimse beni sevmiyor”
“hiçbir şey düzelmeyecek”
b) Özsaygıda düşme
Depresyonlu hastaların özsaygılarında
düşme ve özgüvenlerinde azalma ortaya
çıkmaktadır. Hastalar kendilerini
değersiz ya da işe yaramayan bir kişi
olarak görme eğilimindedirler.
Depresyon sırasında her zaman görülen
özsaygıda düşme dışında bu hastaların
kırılgan özsaygıları vardır, kolayca
değersizlik ve aşağılık duyguları
yaşarlar. Kendilerinden beklentileri
çoğu zaman gerçek dışı, idealleri
ulaşılamaz nitelikler taşır. Gerçek dışı
beklentiler ya da ulaşılamaz idealler
kolayca ve sık sık düş kırıklıkları
yaşanmasına neden olmaktadır.
c) Katı süperego
Depresif hastalarda hemen her zaman
katı, sert ve bağışlamaz bir süperego
("vicdan") vardır. Bu yapı hastanın
kendisini en küçük hatasında acımasızca
eleştirmesine yol açmakta ve özellikle
kızgınlık ve öfke duygularının dışa
aktarılmasını önlemekte ve kişinin bu
duyguları nedeniyle suçluluk duygusu
yaşamasına neden olmaktadır.
ç) Aşırı sevilme ve değer verilme
gereksinimi
Depresif kişiler sürekli olarak sevilmek
ve değerli olmak gereksinimi
içindedirler. Bu duygularının gerçek ya
da hayali bir biçimde karşılanmadığını
hissetmek hayal kırıklığı
yaratmaktadır.
d) Kişilik yapısı
Depresyonlu hastalar herkesi hoşnut
etmeye çalışan, aşırı verici, hayır
diyemeyen, başkalarının dertlerini
yüklenen, aşırı sorumluluk duyguları
olan, öfkeyi belli etmekte güçlük çeken,
ileri derecede duyarlı ve bağımlı
kişilerdir.
ayrıca
bkz:
Depresyonlu
hastalarda görülen psikolojik sorunlar
nelerdir?
Hangi durumlarda
psikoterapi gerekir, hangi terapi
türleri yararlıdır?
|
